GENÇLİK GÖÇ EDİYOR

Elazığ, geçmişte doğunun eğitim merkezi olarak anılan, kültürel dokusuyla övünen bir şehirken; bugün genç nüfusunu şehirde tutmakta zorlanan, göç veren kentler arasındaki yerini hızla sağlamlaştırıyor. Özellikle son yıllarda üniversite mezunu gençlerin işsizlik, yaşam kalitesi düşüklüğü ve sosyal yaşam yetersizliği gibi nedenlerle Elazığ’dan büyük şehirlere hatta yurtdışına göç ettiği dikkat çekiyor.

Yüz yüze yapılan görüşmeler, sokak gözlemleri ve uzman değerlendirmeleriyle hazırladığımız bu özel dosya, Elazığ’daki gençlerin neden bu şehirde kalmak istemediğini çarpıcı detaylarla ortaya koyuyor.

“DÖRT YIL OKUDUK, MEZUN OLDUK AMA HAYATIMIZ BEKLEMEDE”

Fırat Üniversitesi’nde farklı bölümlerde öğrenim gören ya da mezun olan gençler, Elazığ’da iş bulma ihtimallerinin neredeyse yok denecek kadar az olduğunu belirtiyor. Özellikle mühendislik, iletişim, sağlık ve eğitim fakültelerinden mezun olanların önemli bir bölümü, ne özel sektörde ne de kamuda yeterli istihdam fırsatı bulabiliyor.

Devlet kadrolarının sınırlı olması,kurumlarda liyakate dayalı atama beklentilerinin çoğu zaman boşa çıkması, gençleri umutsuzluğa sürüklüyor. Özel sektörde ise mezuniyetin karşılığı olan ücretlerin verilememesi, “nitelikli işsizliği” artırıyor. Eğitimli gençler ya diplomalarına uygun iş bulamıyor ya da buldukları işte asgari ücretle geçinmeye zorlanıyor.

SOSYAL HAYATIN DAR SINIRLARI

Gençlerin Elazığ’dan kopmasının bir başka sebebi de sosyal hayatın sınırlı oluşu. Kafelerin, AVM’lerin ve çay bahçelerinin dışında gençlerin zaman geçirebileceği, kültürel olarak kendini besleyebileceği çok az alternatif bulunuyor. Tiyatro gösterileri, konserler, açık hava festivalleri ya çok nadir düzenleniyor ya da katılımın sınırlı olduğu küçük organizasyonlarla sınırlı kalıyor.

Gençler, sinema salonlarının bile şehirde kendini yenileyemediğinden, kitap kafelerin yetersizliğinden, sanata dair hiçbir oluşumun desteklenmemesinden şikayet ediyor. Birçok genç, kültürel olarak kendini ifade edemediği ve gelişemediği bu şehirde tutunmanın artık anlamsızlaştığını düşünüyor.

ULAŞIM PAHALI, KİRALAR YÜKSEK, GEÇİM ZOR

Son dönemde artan hayat pahalılığı Elazığ’da da derinden hissediliyor. Özellikle KYK kredisiyle ayakta durmaya çalışan öğrenciler ve mezuniyet sonrası iş arayan gençler için hayat daha da zorlaşıyor.

Ev kiralarının 10-12 bin TL’yi bulduğu şehir merkezinde, asgari ücretle geçim neredeyse imkânsız hale gelmiş durumda. Şehir içi minibüs ücretlerinin artması, yolculuk yapmayı bile lüks hâline getiriyor. Günlük yaşamda bir çayın 15-20 TL olduğu şehirde, sosyal hayata katılmak artık ayrıcalık sayılıyor.

Gençler artık Elazığ’da kalmayı değil, “gitmeyi” planlıyor. Çünkü buraya dair kurdukları hayallerin karşılığı, pratikte çok az.

AİLELER DE ENDİŞELİ: “ÇOCUĞUMUZ ÜNİVERSİTEYİ BİTİRDİ, ŞEHİRDE KALMADI”

Sadece gençler değil, aileler de bu göçten etkileniyor. Eğitim için Elazığ’da okuyan birçok öğrenci, mezuniyet sonrası hemen başka şehirlerdeki iş fırsatlarını değerlendiriyor. Kentin potansiyel insan kaynağı, başka şehirlerde iş gücüne dönüşüyor. Elazığ’da iş gücüne katılamayan gençlerin geri dönmemesi, şehrin yaş ortalamasını yükseltiyor ve demografik yapıyı değiştiriyor.

UZMANLAR UYARIYOR: “ŞEHİR DİNAMİZMİNİ KAYBEDİYOR”

Sosyologlar ve şehir plancıları, gençliğin göç etmesinin yalnızca ekonomik değil, kültürel ve toplumsal etkileri olduğunu belirtiyor. Bir şehrin geleceğe dair enerjisinin gençlerden beslendiğine dikkat çeken uzmanlar, genç nüfusun başka illere veya ülkelere gitmesinin şehirde dinamizm kaybı ve sosyal durgunluk oluşturacağını ifade ediyor.

Ayrıca, gençlerin gitmesiyle birlikte girişimcilik ruhunun da zayıfladığı, yeni fikirlerin gelişmediği, sivil toplumun yaşlanmaya başladığı bir ortam oluşuyor.

ÇÖZÜM NE OLABİLİR? GENÇLER NEYİ BEKLİYOR?

Yaptığımız saha araştırmasına göre Elazığ’da gençlerin şehirde kalması için talepleri net:

Üniversite mezunlarına yönelik istihdam alanlarının artırılması

Girişimcilik desteklerinin artırılması ve erişilebilir hale getirilmesi

Kültürel ve sosyal yaşamın zenginleştirilmesi

Belediyelerin genç odaklı sosyal projelere öncelik vermesi

Toplu ulaşımın ekonomik hâle getirilmesi

Şehir planlamasında gençlerin sesi olması

SESSİZ BİR GÖÇ, YAVAŞ YAVAŞ YAŞLANAN BİR ŞEHİR

Bugün belki Elazığ sokaklarında gençlerin sesi azalmış gibi görünmüyor. Ama mezuniyet döneminden itibaren başlayan göç, aslında sessiz ve derin bir değişime işaret ediyor. Bu sessizliğe kulak verilmezse, Elazığ geleceğini yavaş yavaş kaybetmeye devam edecek.

Çünkü bir şehirde gençlik yoksa; gelecek de yoktur.