Fibromiyalji (Kas romatizması)

Prof. Dr. Oktay Belhan,”Fibromiyalji, kas iskelet sisteminin romatizmal hastalıkları sınıfında yer almaktadır. Ancak tam olarak nedeni, tedavisi ve belirtileri netleşmemiş kronik bir hastalık olarak karşımıza çıkmaktadır. Vücudun birçok bölgesine yayılmış ağrıyla karakterize olan kas romatizması her yaşta görülebilmektedir. Ancak orta yaş bayanlar daha fazla risk grubundadırlar. İlaç tedavisinin yanı sıra fizik tedavi, sağlıklı beslenme, egzersiz, yoga, stres yönetimi ve özellikle depresyondan korunma ve stresi önleyici çözümler bulma hastalığın hem tedavisi hem de oluşup ilerlemesini önleyici faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.

FİBROMİYALJİ, KAS İSKELET SİSTEMİNİN ROMATİZMAL HASTALIKLAR SINIFINDA YER ALMAKTADIR

Fibromiyalji kas romatizması ya da yumuşak doku romatizması olarak da bilinmektedir. En önemli özelliği vücutta yaygın ağrılar olmaktadır ve en sık ağrı lokasyonu ise, boyun kökü, omuz ve sırt bölgesidir. Bu ağrılar aşırı derecede rahatsızlık vermektedir.3 ayı aşkın bir süre devam eden ve kolay kolay ilaç tedavisine cevap vermeyen bir hastalık olarak görülmektedir. Bu hastalığın herhangi bir kan, laboratuvar testi yoktur. Röntgen, film gibi radyolojik tetkiklerle tespiti mümkün değildir. Tamamen fiziki muayene ve hastadan alınan hastalık öyküsü (anamnezi) ile tanıyı koyabiliyoruz.

Fibromiyaljinin kesin bir tedavisi mevcut değildir. Birtakım ilaçlar ve Fizik tedavi yapılabilmektedir. Yaşam tarzını değiştirici durumlar söz konusu olabiliyor. Yüzme bazen iyi gelebilmektedir. Son dönemlerde kullanılan PRP dediğimiz kan alınıp kanın içerisindeki trombositler arındırılıp onu fibromiyaljik bölgelere iğne(enjeksiyon)olarak küçük dozlarla yapılabilmektedir.

Bu hastalarda depresyon çok sık görülmektedir. Zaten şu anda tıbbi bilgilerimiz depresyonun mu fibromiyalji yaptığı yoksa fibromiyaljinin mi depresyona neden olduğu konusunda net bir bilgiye sahip değiliz, ancak depresyon sonuca fibromiyalji olduğu tahmin edilmektedir. Bununla birlikte kişiden kişiye değişen farklı belirtiler olabiliyor. Yaygın şekilde olan kas, eklem ve kemik ağrısı olabiliyor. Sıklıkla sırt, boyun ve omuz bölgesinde lokalize olmaktadır. Bu ağrılarla birlikte baş ağrısı da olabilmektedir. Migreni ya da gerilim tipi baş ağrısını andıran ağrılar olabilmektedir. Genellikle depresyonlu, anksiyeteli veya kaygı bozukluğu olan hastalarda orta ve ileri yaş bayanlarda oldukça sık görülüyor. Genellikle aile problemi olan, sosyal fobi dediğimiz sosyal korkusu olan, huzursuzluğu ve gelecek korkusu olan bayanlarda daha çok görülebilmektedir. Bu hastalarda gece uyku bozuğu sık olarak görülmektedir. Sabah uyandıklarında son derece bitkindirler, boyun, sırt ve omuz ağrısıyla uyanırlar. Hastalarda yorgunluk çok sık görülür. Kaslarda sertlik oluşur. Ayrıca bu hastalarda huzursuz bağırsak ve bacak sendromu, ishal ya da kabızlık görülebilmektedir. Hastalarda şişkinlik, hazımsızlık, gaz şikayetleri görülebilmektedir. Nadir olarak mesane yani idrar torbasının enflamasyonu sonucu ağrılı bir sistit tablosu ortaya çıkabilmektedir. Çene bölgesindeki kasları etkileyerek ağrı oluşabilmektedir. Pelvik taban dediğimiz leğen kemiği alt kısmında yani genital bölgelerde de ağrı oluşabiliyor.

Ayırt edici bir Fibromiyalji ağrısı için net bir tanı kriteri ve parametrik bir bulgu mevcut değildir. Bu durumda tanı koymak tamamen hekimin deneyimine ve tecrübesine bağlıdır. Bazen göğüs ağrısı da görülebilmektedir ve bu durum kalp krizini andıracak şekilde şiddetli olabilmektedir. En çok ağrı sırt bölgesinde olmaktadır. Boyun kökü ve omuzlarda görülebilmektedir bacaklara yayılan ağrı, uyuşma ve karıncalanma görülebilmektedir ki bu durumla bel fıtığıyla karışabilmektedir. Bu tür hastalar kendilerini sürekli yorgun, bitkin ve depresif hissetmektedirler.

FİBROMİYALJİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?

Fibromiyalji genellikle genetik geçişli olabilmektedir. Ailesinde sırt, kas, omuz kulunç ağrısı olan hastalarda daha çok görülmektedir. Stres, sıkıntı, ani üzüntü, merak, endişe kaygı bozukluğu gibi durumlar fibromiyaljiyi tetiklemektedir. Fiziksel ve duygusal travma durumlarında özellikle evliliği problem olan bayanlarda daha çok görülmektedir. En önemli etken stres ve sıkıntıdır” dedi.

RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Prof. Dr. Oktay Belhan,” Fibromiyalji orta ve ileri yaş kadınlarda oldukça fazla oranda görülmektedir. Uyku bozukluğu Fibromiyalji’yi tetikliyor Fibromiyalji de uyku bozukluğunu tetikliyor yani kısır bir döngü oluşuyor. Bu yüzden bu hastalığın muhakkak tedavi edilmesi gerekiyor. Çünkü ağrı uyku düzenini bozuyor. Diğer romatizmal hastalıklarla da birlikte görülebiliyor. Eklem iltihaplanması veya sistemik lupus eritematosuz dediğimiz halk tabiriyle ‘kelebek hastalığı ‘dediğimiz hastalıklarla birlikte görülebiliyor. Beyin ve omurilikte meydana gelen travmalar da fibromiyaljiyi tetiklemektedir. En önemli şey genetik ve depresyon dur.

TEDAVİSİ NASILDIR?

Ağrı kesiciler, fizik tedavi, stresi azaltma teknikleri kısmen etkili olsa da PRP (Platelet Rich Plazma) trombosit bakımından zengin plazma tedavisi, kişinin kendisinden alınan kanın çeşitli işlemlerden geçirilerek elde edilen plazmanın, planlanan dokulara enjeksiyonu şeklinde uygulanan tedavi çok etkilidir.

NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

Düzenli ve yeterli uyumalıyız. Stresle baş etme yöntemlerini öğrenmeliyiz gerekirse psikiyatrik tedavilerle stresi azaltmalıyız. Fiziksel aktiviteler yapmalıyız. (yüzme, yoga ,pilates )

Ve biran önce uygun bir hekime giderek tedavimize başlamalıyız” dedi.